Prawniczy słownik francusko-polski
Prawniczy słownik francusko-polski to pierwsze tego typu internetowe opracowanie, wypełniające pokaźną lukę i odpowiadające na potrzeby praktyków oraz teoretyków prawa. Dołożyliśmy starań, aby dbałość o merytoryczny aspekt przedstawianych przez nas zagadnień była dla Państwa największą wartością dodaną. Słownik français juridique, który Państwu prezentujemy poniżej, poprzez tłumaczenie zwrotów, terminów prawniczych oraz instytucji prawa francuskiego stanowi wydatną pomoc dla wszystkich uczących się lub korzystających na co dzień z języka francuskiego.
Słownik można wykorzystywać zarówno do tłumaczenia terminów francuskich na język polski jak i odwrotnie. W tym celu należy użyć kombinacji klawiszy: CTRL + F i wpisać szukany termin w okienku, które pokaże się na stronie.
A
- abolition (f) – abolicja
- abus de la position dominante (m) – nadużycie pozycji dominującej
- abroger – uchylić, znosić
- accessoire (m) – 1. akcesoryjność, 2. akcesoryjny
- accusé (m) – oskarżony (o zbrodnię)
- acheteur (m) – kupujący
- acquéreur (m) – nabywca
- acquisition (f) – nabycie
- acquittement (m) – uniewinnienie (przy zbrodniach)
- acte de commerce (m) – akt prawa handlowego, podlegający przepisom Kodeksu handlowego
- actifs (m) – aktywa
- adopter une loi – przyjąć ustawę
- agence de notation financière (f) – agencja ratingowa
- ambiguïté (f) – dwuznaczność
- amende (f) – grzywna
- amendement (m) – poprawka
- amnistie (f) – amnestia
- appelant (m) – strona apelująca
- arbitrage (m) – arbitraż
- arrêt (m) – wyrok w drugiej instancji i przy rozpatrywaniu skarg (kasacyjnej, itd.)
- artisanat (m) – rzemiosło
- Assemblée nationale (f) – Zgromadzenie Narodowe
- association (f) – stowarzyszenie
- associé (m) – wspólnik
- assujettir – podporządkować
- autoriser – uprawniać
- avertir – informować, ostrzegać
B
- bailleur (m) – wynajmujący
- banque (f) – bank
- banque émmetrice (f) – bank otwierający akredytywę
- baux ruraux (m) – dzierżawa gospodarstawa rolnego
- bénéficiaire (m) – beneficjent
- bien immeuble (m) – rzecz nieruchoma
- bien meuble (m) – rzecz ruchoma
- billet à ordre (m) – weksel własny
- bourse (f) – giełda
- branche du droit (f) – gałąź prawa
- brevet (m) – patent
- bureau de vote (m) – lokal wyborczy
C
- casser – uchylać
- capacité juridique (f) – zdolność do czynności prawnych
- carte de paiement (f) – karta płatnicza
- caution (f) – 1. poręczyciel , 2. kaucja
- cautionnement (m) – poręczenie
- CGV (conditions générales de vente) – regulaminy sprzedaży
- Chambre de commerce internationale (f) – Międzynarodowa Izba Handlowa
- champ d’application (m)– pole, zakres zastosowania
- chèque (m) – czek
- circonscription (f) – dystrykt, okręg
- clause compromissoire (f) – zapis na sąd polubowny
- cohabitation (f) – kohabitacja, czyli koegzystencja prezydenta i premiera wywodzących się z antagonistycznych partii politycznych, wiążąca się ze specyficznym podziałem władzy w państwie jaki dokonuje się w tych warunkach
- collégialité (f) – kolegialność
- commettant (m) – komitent
- commissaire (m) – komisarz
- commission (f) – 1. prowizja ; 2. Komis
- Commission européenne (f) – Komisja Europejska
- commission mixte paritaire (f) – komisja parlamentarna powoływana po dwóch nieudanych próbach przegłosowania w obu izbach parlamentu jednolitego tekstu ustawy, składająca się z 7
- eputowanych oraz 7 senatorów
- commissionnaire (m) – komisant
- Communauté européenne (f) – Wspólnota Europejska
- compétence d’attribution (f) – właściwość rzeczowa
- compétence exclusive (f) – właściwość wyłączna
- compétence territoriale (f) – właściwość miejscowa
- compromis d’arbitrage (m) – zapis na sąd polubowny dokonany po zawiązaniu sporu sądowego, regulowany art. 1442 al. 3 Kodeksu Postępowania Cywilnego
- connaissement (m) – konosament
- Conseil constitutionnel (m) – Rada Konstytucyjna, odpowiednik Trybunału Konstytucyjnego, badający m.in. zgodność aktów prawnych z konstytucją. Zwana potocznie : « les neuf sages »
- Conseil d’État (m) – Rada Państwa – pełni dwie funkcje: najwyższego sądu administracyjnego, rozpatrującego skargi kasacyjne, odpowiednika Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz jest organem konsultacyjnym rządu
- Conseil de l’Europe (m) – Rada Europy
- Conseil de l’Union européenne (m) – Rada Unii Europejskiej
- conseil de prud’hommes (m) – sąd pracy
- Conseil européen (m) – Rada Europejska
- conseiller (m) – radny
- constitution (f) – konstytucja
- constitutionnalité (f) – konstytucyjność
- contraignant/e – wiążący/a
- contrainte étatique (f) – przymus państwowy
- contrat (m) – umowa
- contrat à durée déterminée (CDD) (m) – umowa o pracę na czas określony
- contrat à durée indéterminéé (CDI) (m) – umowa o pracę na czas nieokreślony
- contravention (f) – wykroczenie
- contresigner – kontrasygnować
- convention (f) – konwencja
- cour adminitrative d’appel – sąd apelacyjny ds. administracyjnych
- cour d’appel (f) – sąd apelacyjny (do spraw karnych i cywilnych)
- Cour de cassation (f) – sąd kasacyjny, odpowiednik Sądu Najwyższego
- Cour de justice de l’Union européenne (f) – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- Cour européenne des droits de l’homme (f) – Europejski Trybunał Praw Człowieka
- courtier (m) – broker
- coutume (f) – zwyczaj
- créancier (m) – wierzyciel
- crédit documentaire (m) – akredytywa dokumentowa
- crime (m) – zbrodnia
D
- débiteur (m) – dłużnik
- débiteur principal (m) – dłużnik główny
- dégrèvement (m) – zwolnienie z podatku
- délai (m) – termin
- délit (m) – występek
- demande (f) – 1. roszczenie 2. popyt
- demeurant à – zamieszkały w
- démission (f) – dymisja
- démissionner – podać się do dymisji
- démocratie (f) – demokracja
- député (m) – deputowany, członek Zgromadzenia Narodowego
- dette (f) – dług
- dissimulation (f) – ukrycie, zatajenie
- dissolution du parlement (f) – rozwiązanie parlamentu
- dissoudre le parlement – rozwiązać parlament
- donation (f) – darowizna
- droit administratif – prawo administracyjne
- droit antérieur (m) – prawo uprzednio obowiązujące
- droit civil (m) – prawo cywilne
- droit communautaire (m) – prawo wspólnotowe
- droit coutumier (m) – prawo zwyczajowe
- droit des marques (m) – prawo znaków towarowych
- droit objectif – normy generalne
- droit pénal (m) – prawo karne
- droit subjectif – normy indywidualne
E
- échéance (f) – termin płatności
- École nationale de la magistrature (ENM) (f) – państwowa szkoła kształcąca sędziów, zlokalizowana w Bordeaux
- effet de commerce (m) – weksel
- égalité (f) – równość
- électeur (m) – wyborca
- élections (f) – wybory
- éligibilité (f) – wybieralność
- élire – wybierać (np. prezydenta)
- émettre – emitować
- émission (f) – emisja
- employé (m) – pracownik
- employeur (m) – pracodawca
- enchère (m) – aukcja
- encourir – ponosić ryzyko, ryzykować
- endossement (m) – indos
- engagement (m) – zobowiązanie
- entreprendre – podejmować, przedsiębrać
- entreprise (f) – przedsiębiorstwo
- en vertu de – na mocy (artykułu, ustawy)
- épargnant (m) – oszczędzający
- épargne (f) – oszczędności
- équité (f) – słuszność
- équivaloir à – być ekwiwalentnym do
- escroquerie (f) – oszustwo
- évasion fiscale (f) – unikanie opodatkowania
- éviction (f) – eksmisja
- exercer – wykonywać
- exhaustif/ive – wyczerpujący/a
- exportateur (m) – eksporter
- exportation (f) – eksport
F
- Failli (m) – bankrut
- faillite (f) – upadłość
- faillite personnelle (f) – upadłość konsumencka
- faire appel – wnosić apelację
- fardeau de la preuve (m) – ciężar dowodu
- frais (m) – opłata
G
- gage (m) – zastaw na rzeczach ruchomych
- garantir – gwarantować
- gérance (f) – zarządzanie
- gouvernement (m) – rząd
- gracier un condamné – ułaskawić skazańca
- graffier (m) – pisarz sądowy
H
- holding (m où f, tous les deux recevable) – holding
- huissier (m) – komornik
- hypothèque (f) – hipoteka
I
- illégal – nielegalny
- illégalement – nielegalnie
- illégalité (f) – nielegalność
- illicit – nielegalny
- immatriculation (f) – rejestracja
- immatriculer – rejestrować
- immeuble (m) – dobra, które nie mogą zostać przemieszczone ; jest to francuski odpowiednik polskiego pojęcia « nieruchomość », jednakże ma znaczenie szersze, zawiera także np. drzewa, rury kanalizacyjne, a nawet w pewnych wypadkach zwierzęta (art.517 – 526 Kodeksu cywilnego)
- immobilier (m) – nieruchomość (w polskim znaczeniu)
- impartial – bezstronny
- importateur (m) – importer
- impôt (m) – podatek
- inconstitutionnel – niekonstytucyjny
- infirmer – uchylić
- infliger une peine – wymierzać karę
- infraction (f) – czyn zabroniony
- infraction à la loi (f) – naruszenie prawa
- injonction de payer (f) – nakaz zapłaty
- injustice (f) – niesprawiedliwość
- innocent/e – niewinny/a
- insaissabilité (f) – niepodleganie zajęciu sądowemu
- inscrire – zapisać
- intérêt (m) – odstetki
- interjeter appel – wnosić apelację
- intermédiaire (m) – pośrednik
- intimé (m) – strona przeciwko której złożono apelację
- irrecevable – niedopuszczalny
- irrévocable – nieodwołalny
J
- juge (m) – sędzia
- juge consulaire (m) – sędzia trybunału handlowego
- juge d’instruction (m) – sędzia śledczy
- jugement (m) – wyrok w pierwszej instancji
- juger en équité – rozstrzygać wedle zasad słuszności
- jurisprudence (f) – orzecznictwo, jurysprudencja
K
- kidnappé – porwany
- kidnapper – porywać
- kidnappeur/euse – porywacz, porywaczka
- kidnapping (m) – porwanie
L
- laïcité (f) – laickość, zasada separacji wszelkich religii i państwa, jedna z nadrzędnych zasad V Republiki
- légaliser – legalizować
- légataire (m) – zapisobiorca
- legs (m) – zapis
- lettre de change (f) – weksel trasowany
- lettre de crédit (f) / accréditif (m) – akredytywa
- liberté d’établissement (f) – swoboda przedsiębiorczości
- licenciement (m) – zwolnienie
- licite – legalny
- litige (m) – spór
- location (f) – najem
- loi (f) – 1. ustawa, 2. prawo
- louer – wynajmować
M
- mainlevée (f) – wycofanie
- majorité (m) – większość
- mandant (m) – mocodawca
- mandat (m) – pełnomocnictwo
- mandataire (m) – pełnomocnik
- mandat général (m) – pełnomocnictwo ogólne
- mandat spécial (m) – pełnomocnictwo szczególne
- marché du travail (m) – rynek pracy
- marché financier (m) – rynek finansowy
- mariage (m) – małżeństwo
- mettre en accusation – postawić w stan oskarżenia
- ministère public (m) – prokurator
- mis en examen – podejrzany
- mise en œuvre (f) – implementacja, realizacja
- monnaie (f) – waluta
- motion de censure (f) – wotum nieufności
- moyen de paiement (m) – środek płatniczy
N
- nantissement (m) – zastaw na dobrach niematerialnych
- négotiation (f) – negocjacje
- nommer – nominować
- norme d’ordre public (f) – norma bezwzględnie obowiązująca
O
- OCDE (Organisation de coopération et de développement économiques) (f) – Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, w Polsce znana pod angielskim skrótem OECD
- onéreux – odpłatny
- ordre administratif – sądownictwo administracyjne
- ordre judiciaire – sądownictwo powszechne
P
- pacte civil de solidarité (PACS) (m) – umowa ustanawiająca związek partnerski, dopuszczalna zarówno dla par heteroseksualnych jak i homoseksualnych
- paiement (m) – płatność
- Palais Bourbon (m) – w nim mieści się siedziba Zgromadzenia Narodowego, które tak jest również potocznie nazywane
- palais de justice (m) – budynek sądu
- Palais du Luxembourg (m) – siedziba Senatu, będąca równocześnie jego potoczną nazwą
- paradis fiscal (m) – raj podatkowy
- parité (f) – parytet
- parlement (m) – parlament
- Parlement européen (m) – Parlament Europejski
- parti politique (m) – partia polityczna
- passifs – pasywa
- patrimoine (m) – mienie, majątek
- peine de mort (f) – kara śmierci
- période d’essai (f) – okres próbny
- perpétuité (f) – dożywocie
- personnalité juridique (f) – zdolność prawna
- personne juridique (f) – osoba prawna
- personne morale (f) – osoba prawna
- personne physique (f) – osoba fizyczna
- politique sociale (f) – polityka socjalna
- possesseur (m) – posiadacz
- possession (f) – posiadanie
- poursuite judiciaire (f) – postępowanie sądowe
- pourvoi en cassation (m) – skarga kasacyjna
- pouvoir exécutif (m) – władza wykonawcza
- pouvoir judiciaire (m) – władza sądownicza
- pouvoir législatif (m) – władza ustawodawcza
- Premier ministre (m) – premier
- preneur (m) – najemca
- prendre decision à l’unanimité – podjąć decyzję jednomyślnie
- présider – przewodniczyć
- président (m) – prezydent
- Président de la République (m) – Prezydent Republiki
- Président de l’Assemblée nationale – przewodniczący Zgromadzenia Narowodego
- Président du Sénat – przewodniczący Senatu
- présomption d’innocence (f) – domniemanie niewinności
- présomption légale (f) – domniemanie prawne
- prestation (f) – świadczenie
- prêt (m)– pożyczka
- prêter le serment – składać przysięgę
- preuve (f) – dowód
- prévenu (m) – oskarżony (o występek lub wykroczenie)
- privilégié (m) – 1. osoba uprzywilejowana, 2. uprzywilejowany
- procuration (f) – pełnomocnictwo
- procureur (m) – prokurator
- proclamer – ogłosić, proklamować
- projet de loi (m) – projekt ustawy przedstawiony przez rząd, nie należy mylić tego pojęcia z proposition de loi
- proposition de loi (f) – projekt ustawy przedstawiony przez deputowanych lub senatorów, nie należy mylić tego pojęcia z projet de loi
- prorogation (f) – przedłużenie
Q
- quelconque – dowolny, jakikolwiek
R
- rassembler de capitaux – gromadzenie kapitału
- recevable – dopuszczalny
- recevoir des revenus – pobieranie pożytków
- RCS (Registre du commerce et des sociétés) – rejestr handlu i spółek, odpowiednik KRS
- réclusion (f) – kara więzienia
- recours (m) – odwołanie
- recours à l’intérim (m) – forma umowy o pracę tymczasową, różniąca się od CDD
- recours en cassation (m) – skarga kasacyjna
- recouvrement des créances – windykacja
- réeligible – zdolny do ponownego wyboru
- référé (m) – postępowanie zabezpieczające
- référendum (m) – referendum
- registre (m) – rejestr
- règle impérative (f) – norma bezwzględnie obowiązująca
- règle supplétive (f) – norma względnie obowiązująca
- rejeter – odrzucać, oddalać
- relaxe (m) – uniewinnienie (przy wykroczeniach i występkach)
- relever appel – podnosić apelację
- remboursement des frais (m) – zwrot kosztów
- renouveler – przedłużyć, odnowić (np. umowę)
- renversement du fardeau de la preuve (m) – odwrócenie ciężaru dowodu
- renverser le gouvernement – odwołać rząd
- résilier – wypowiedzieć
- ressort (m) – instancja
- revente (f) – odsprzedaż
- révocable – odwołalny
S
- scrutin de liste (m) – głosowanie na listę
- scrutin plurinominal (m) – głosowanie w okręgach wielomandatowych
- scrutin proportionnel – głosowanie proporcjonalne
- scrutin uninominal (m) – głosowanie w okręgach jednomandatowych
- Sénat (m) – Senat
- sénateur (m) – senator, członek Senatu
- serment (m) – przysięga
- servitude (f) – służebność
- siège (m) – siedziba
- société (f) – spółka
- société à responsabilité limitée (f) – francuski odpowiednik polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
- société par actions (f) – spółka akcyjna
- soupçonné – podejrzany
- souveraineté (f) – suwerenność
- succession (f) – dziedziczenie
- suffrage direct (m) – głosowanie bezpośrednie
- suffrage indirect (m) – głosowanie pośrednie
- suppression (f) – zniesienie
- surendettement (m) – nadmierne zadłużenie
- susceptible d’appel – zaskarżalny
- suspension (f) – zawieszenie
T
- tacite reconduction d’un contrat (f) – milczące odnowienie umowy
- taux de chomage (m) – stopa bezrobocia
- témoin (m) – świadek
- terrain nu (m) – grunt niezabudowany
- testament (m) – testament
- testateur (m) – spadkodawca, testator
- tiers (m) – osoba trzecia
- traité (m) – traktat
- trahison (f) – zdrada
- trancher le litige – rozstrzygać spór
- transférable – zbywalny
- tribunal administratif (m) – trybunał administracyjny
U
- Union européenne (f) – Unia Europejska
- usufruit (m) – użytkowanie
- usufruitier (m) – użytkownik
V
- valeure d’objet de litige (f) – wartość przedmiotu sporu
- vendeur (m) – sprzedawca
- virement bancaire (m) – przelew bankowy
- vol (m) – kradzież
- vote (m) – głos
- voter – głosować
W
- warrant (m) – warrant subskrypcyjny