
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczonym prawem rzeczowym. Uregulowane jest w ustawie z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Zawarte jest w katalogu ograniczonych praw rzeczowych w art.244§1 k.c. Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych wcześniej regulowała tryb ustanawiania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Członek spółdzielni, który ubiegał się o ustanowienie wspomnianego prawa zawierał ze spółdzielnią umowę o budowę lokalu. Wymagana była forma pisemna pod rygorem nieważności.
Umowa obligowała strony do tego, aby po wybudowaniu lokalu zawarły umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Spółdzielnia zawierała z jej członkiem umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Dla tej umowy również została przewidziana forma pisemna pod rygorem nieważności. Członek spółdzielni był zobowiązany do wniesienia wkładu budowlanego.
Ustawa z 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz zmianie niektórych innych ustaw uchylono przepisy dotyczące ustanawiania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Obecnie spółdzielnie mieszkaniowe nie mogą ustanawiać spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Jednakże nadal istnieją wcześniej ustanowione spółdzielcze własnościowe prawa do lokali.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym i dziedzicznym
Podlega egzekucji. Umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu musi być sporządzona pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Zbycie prawa obejmuje wkład budowlany. Można nabyć spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nie będąc i nie stając się członkiem spółdzielni mieszkaniowej.Celem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Uprawniony ma prawo do korzystania z lokalu i rozporządzania spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu. Może lokal wynająć lub oddać w bezpłatne użytkowanie.
Istnieje możliwość przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo własności lokalu. Ustawodawca dąży do eliminacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu z obrotu prawnego. Członek spółdzielni mieszkaniowej lub osoba niebędąca członkiem, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może wystąpić z pisemnym żądaniem. Wówczas spółdzielnia mieszkaniowa jest zobligowana do zawarcia z taką osobą umowy przeniesienia własności lokalu. Wcześniej uprawiony musi uregulować koszty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w części przypadającej na ten lokal oraz koszty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości będących mieniem spółdzielni. Spółdzielnia musi zawrzeć umowę w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Osoba, na którą spółdzielnia przenosi własność lokalu ponosi koszty sądowe w postępowaniu wieczysto księgowym i wynagrodzenie notariusza.