Starosta czy zarząd?

Jaki organ sprawuje władzę wykonawczą w powiecie? Pytając o to większość społeczeństwa usłyszymy, z pewnością w głosie – starosta. Z przykrością stwierdzam, że jednak nie. Jest to tajemniczy dla większości społeczeństwa zarząd powiatu. Skąd w Polakach wzięła się taka nieświadomość dotycząca władz powiatu, czym właściwie jest ten organ, jakie są jego kompetencje, i wreszcie kto wybiera jego skład? Na te pytania postaram się jasno udzielić odpowiedzi.

Podstawa prawna

Reforma, przeprowadzona przez władze PRL w 1975 r., zlikwidowała powiaty tworząc dwustopniowy administracyjny podział kraju na gminy i województwa. Dopiero w 1998 r., po zmianach ustrojowych, ustawodawca zdecydował się na przywrócenie trójstopniowego podziału kraju. Ustrój władz powiatowych ustala ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Według tego aktu normatywnego władzę stanowiącą i kontrolną w powiecie pełni rada powiatu, a wykonawczą sprawuje zarząd powiatu.

Jak powstaje zarząd?

Głównym powodem dla którego w społeczeństwie istnieje tak niska świadomość dotycząca zarządu jest fakt, że nie wybieramy go w wyborach bezpośrednich. Jego skład jest kolegialny, wynosi od 3 do 5 osób. W jego skład wchodzą starosta, czyli przewodniczący zarządu, wicestarosta oraz członkowie zarządu. Starosta wybierany jest przez radę powiatu wyłanianą w wyborach powszechnych.

Na wniosek tak wybranego starosty powoływani są przez radę pozostali członkowie zarządu w terminie do 3 miesięcy od ogłoszenia wyników wyborów, w przeciwnym razie rada jako niezdolna do wyboru zarządu jest rozwiązywana z mocy prawa i ogłaszane są wybory przedterminowe. Członkowie zarządu mogą być wybierani także spoza składu rady, nie jest jednak możliwe powołanie któregoś z członków bez uprzedniego wniosku starosty.

Kompetencje zarządu a kompetencje starosty

Starosta nie jest organem powiatu. Jest on tylko członkiem organu kolegialnego. Posiada on jednak wiele samodzielnych kompetencji, niezależnie od zarządu. Reprezentuje on powiat na zewnątrz oraz wydaje indywidualne decyzje administracyjne. Ponadto sprawuje zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży (Powiatowy Komendant Straży Pożarnej, Powiatowy Inspektor Sanitarny), jest zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa powiatowego. Jako przewodniczący organizuje prace zarządu, między innymi: przygotowuje projekt porządku obrad, zwołuje jego posiedzenia, przewodniczy obradom.

Zarząd natomiast jako organ kolegialny, a zarazem organ wykonawczy przygotowuje i wykonuje uchwały rady, gospodaruje mieniem powiatu, wykonuje budżet powiatu, zatrudnia i zwalnia kierowników jednostek organizacyjnych powiatu ( np. ośrodki kultury, biblioteki, szkoły, muzea, domy dziecka).

Mam nadzieje, że tym artykułem rozwiałam tajemniczość organu wykonawczego zwanego zarządem powiatu. Pamiętajmy również, że fakt, iż o zarządzie mało kto słyszy, nie jest równoznaczny z tym, że organ ten mało co robi. Wręcz przeciwnie, posiada on liczne zadania oraz kompetencje.