Ubezpieczenia społeczne. Prawo do zasiłków i świadczeń rehabilitacyjnych

Dzisiejszy artykuł dotyczył będzie bardzo wrażliwej na zmiany części polityki społecznej państwa, a mianowicie ubezpieczeń społecznych. System świadczeń ubezpieczeniowych w Polsce jest bardzo złożony i działa na różnych płaszczyznach, przez co jest bardzo wrażliwy na wszelkiego rodzaju ingerencje, które są głównymi tematami publicznej debaty. Podstawą prawna stanowiąca o zabezpieczeniu społecznym jest Artykuł 12 Europejskiej Karty Społecznej, „Prawo do zabezpieczenia społecznego.”

Prawo do zabezpieczenia społecznego

W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do zabezpieczenia społecznego strony zobowiązują się:

Ustanowić lub utrzymywać system ubezpieczeń społecznych;

1) Utrzymywać system zabezpieczenia społecznego na zadowalającym poziomie, równym co najmniej poziomowi niezbędnemu dla Europejskiego Kodeksu Zabezpieczenia Społecznego;

2) Zabiegać o stopniowe podnoszenie poziomu systemu zabezpieczenia społecznego;

3) Podjąć kroki, przez zawarcie odpowiednich porozumień dwustronnych, wielostronnych, lub za pomocą innych środków, i z zastrzeżeniem warunków ustanowionych w takich porozumieniach, w celu zapewnienia:

1. a) Równego traktowania własnych obywateli i obywateli innych Stron, jeżeli chodzi o uprawnienia z tytułu zabezpieczenia społecznego, w tym zachowaniekorzyści wynikających z ustawodawstwa dotyczącego zabezpieczenia społecznego, bez względu na zmiany miejsca pobytu na terytoriach Stron, które mogłyby podjąć osoby chronione;
2. b) Przyznawania, zachowania i przywracania uprawnień z tytułu zabezpieczenia społecznego za pomocą takich środków, jak zaliczanie okresów ubezpieczenia lub zatrudnienia wypełnionych zgodnie z ustawodawstwem każdej ze Stron.

System ubezpieczeń społecznych w Polsce przewiduje różnego rodzaju świadczenia, zaczynając od zasiłków związanych ze stanem osoby je pobierającej, a na ubezpieczeniach emerytalnych kończąc.

Ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa.

Zasiłek macierzyński

Zasiłek macierzyński: Jest to zasiłek przysługujący osobie ubezpieczonej, które w okresie ubezpieczenia lub urlopu wychowawczego urodziła dziecko. Przysługuje również osobie, która przyjęła dziecko, którego wiek nie przekracza 1 roku na wychodzenie w rodzinie zastępczej, lub osobie, która wystąpiła do sądu za sprawa jego przysposobienia.

Zasiłek należy się również osobie, która, w razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia dziecka przejmuje nad nim opiekę i w tym celu przerywa pracę. Miesięczny zasiłek wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek opiekuńczy

Zasiłek opiekuńczy: Zasiłek ten przysługuje osobie ubezpieczonej podlegającej obowiązkowi chorobowemu, będącej zwolnionej z pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku nieprzekraczającym 8 lat, chorym dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat, a także innym chorym członkiem rodziny o ile jest on członkiem wspólnego gospodarstwa domowego w okresie sprawowania opieki.

Zasiłek ten przysługuje maksymalnie 60 dni w roku kalendarzowym w ramach opieki nad dziećmi i 14 dni w roku kalendarzowym, jeśli opieka sprawowana jest nad innym członkiem rodziny. Jednakże łączny okres pobierania zasiłku nie może przekraczać 60 dni w roku. Zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek chorobowy

Zasiłek chorobowy: Przysługuje osobie niezdolnej do pracy z powodu choroby o ile osoba podlega ubezpieczeniu. Jego przyznanie jest związane z tzw. czasem wyczekiwania. Należy sie od pierwszego dnia ubezpieczenia, absolwentom, którzy zostali objęci ubezpieczeniem lub przystąpili do ubezpieczalni 90 dni po odebraniu dyplomu, zakończeniu szkoły, jeżeli ich niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w czasie drogi do pracy lub z pracy.

Przysługuje ubezpieczonym obowiązkowo, którzy posiadają za sobą 10 lat wcześniejszego podlegania ubezpieczeniu. Decyzje o przyznaniu zasiłku chorobowego podejmuje właściwy podmiot, zależnie od powodu przyznania tego zasiłku osobie podlegającej ubezpieczeniu. Może się to odbywać na podstawie przepisów o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy, na podstawie przepisów regulujących leczenie uzależnień alkoholowych, uzależnień od środków psychotropowych i odurzających.

Zasiłek wypłaca się nie dłużej niż 6 miesięcy, a gdy niezdolność do pracy spowodowana jest gruźlica nie dłużej niż 9 miesięcy. Jeśli po upływie tego okresu niezdolność do pracy dalej istnieje, a dalsze leczenie, rehabilitacja są niezbędne, to można przedłużyć okres pobierania zasiłku na kolejne 3 miesiące. Zasiłek przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku, w wypadku, gdy chory przebywa w szpitalu zasiłek wynosi 70% podstawy wymiaru, oraz 100% wymiar zasiłku, jeżeli niezdolność wystąpiła w okresie ciąży, powstała na skutek wypadku w drodze, lub powrotu z pracy, albo trwa nieprzerwanie ponad 90 dni.

Świadczenie rehabilitacyjne

Świadczenie rehabilitacyjne: przysługuje w wypadku, gdy, po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego ubezpieczony jest dalej niezdolny do pracy, a dalsze leczenie daje możliwość odzyskania zdolności. Świadczenie jest wypłacane w okresie niezbędnym do odzyskania zdolności do wykonywania pracy, lecz nie dłużej niż 12 miesięcy.

Świadczenie wynosi 75% podstawy wymiaru zasiłku lub 100% jeżeli niezdolność przypada w okresie ciąży, powstała w skutek wypadku na drodze do pracy lub powrotu z pracy.

Zasiłek wyrównawczy

Zasiłek wyrównawczy: Należy się ubezpieczonemu pracownikowi ze zmniejszona sprawnością wykonywania pracy, u pracodawcy na wyodrębnionym miejscu pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia określonej pracy, pracującemu w zakładowym/międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej. Zasiłek wypłacany jest pod warunkiem, że jego wynagrodzenie uzyskane podczas rehabilitacji jest niższe niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie uzyskiwane przez niego w ciągu ostatnich 6 miesięcy.

Zasiłek przysługuje w okresie rehabilitacji zawodowej nie dłużej niż 24 miesiące i stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem otrzymywanym przed rehabilitacją, a przeciętnym wynagrodzeniem otrzymywanym w okresie rehabilitacji.