Co wpływa na wysokość alimentów po rozwodzie?

Obowiązek alimentacyjny wynika wprost z ustawy. Definicja obowiązku alimentacyjnego zawiera się w art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 Kodeks rodzinny opiekuńczy (Dz.U. 2020, poz. 1359; dalej także jako k.r.o). W myśl tego przepisu obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Po rozwodzie możemy wyróżnić obowiązek alimentacyjny rodzica wobec dziecka, lub jednego z małżonków względem drugiego, ten drugi uregulowany został w art. 60 k.r.o.

Co do zasady obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

W zakresie alimentów pomiędzy byłymi małżonkami, szczególnej uwagi wymaga art. 60 k.r.o. W dużej mierze ukształtowanie się obowiązku alimentacyjnego związany jest z orzeczeniem o winie w rozwodzie. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy łącznie od dwóch przesłanek: od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Obie te przesłanki są sprzężone w tym sensie, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego są w zasadzie takie same bez względu na możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego, stan tych możliwości będzie wpływał na zakres zasądzanych świadczeń alimentacyjnych. Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji.

W pierwszej kolejności zakres obowiązku alimentacyjnego uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Charakterystyczne jest to, że ustawodawca w ramach obowiązku alimentacyjnego przewiduje zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a nie wszystkich jego potrzeb. Zatem ustalenia wymaga, które z potrzeb uprawnionego mają charakter usprawiedliwiony, a które z nich – chociaż istnieją – nie mieszczą się w pojęciu potrzeb usprawiedliwionych.

Co istotne, w przepisie mowa jest o możliwościach majątkowych i zarobkowych zobowiązanego. Często jest to mylone z realnymi zarobkami, jakie wykazuje dana osoba zobowiązana do alimentacji. Sąd jednak bierze pod uwagę ustalając alimenty nie faktyczne zarobki, ale bada jednocześnie, czy zobowiązany wykorzystuje prawidłowo swoje możliwości w tym zakresie.

Jeżeli są Państwo zainteresowani poradą prawną w zakresie spraw rodzinno – opiekuńczych zachęcamy do skorzystania z oferty Kancelarii Radcy Prawnego Natalii Zielmachowicz. Zespół doświadczonych prawników udzieli Państwu niezbędnych informacji w tym zakresie.