Wyznaczenie obrońcy z urzędu – zasady

Osobie oskarżonej w sprawie karnej lub biorącej udział w postępowaniu z zakresu prawa cywilnego, przysługuje prawo do posiadania bezpłatnego obrońcy – tzw. pełnomocnika z urzędu. Strona postępowania jest wtedy zwolniona z poniesienia wynagrodzenia dla obrońcy – w całości lub w części. Przeczytaj, co robi pełnomocnik i jak uzyskać jego pomoc.

Obrońca z urzędu służy pomocą prawną w ramach: postępowania karnego, w sprawach cywilnych i w postępowaniach toczących się przed sądem administracyjnym.

Prawo do obrońcy z urzędu to tak zwane prawo ubogiego. O uzyskanie nieodpłatnej pomocy prawnej może starać się osoba, która wykaże, że nie jest w stanie finansowo ponieść kosztów obrony w sądzie, bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i swojej rodziny.

Pełnomocnik jest zobowiązany do podejmowania wszystkich czynności procesowych na rzec swojego klienta, aż do momentu prawomocnego zakończenia postępowania.

Kto może być obrońcą z urzędu?

Pełnomocnikiem wyznaczonym z urzędu może być osoba z wykształceniem prawniczym: adwokat,  prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Obrońca jest wyznaczany przez  prezesa lub referendarza sądowy sądu właściwego do rozpoznania sprawy.

Ustanowiony obrońca ma uprawnienia do działania w całym postępowaniu, nie wyłączając z tego czynności po uprawomocnieniu się wyroku sądu, jeżeli nie zawiera ograniczeń.

Wniosek o przyznanie obrońcy z urzędu

Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego jest zgłaszany do właściwego sądu przed którym toczy się sprawa, na piśmie lub ustnie do protokołu. Obligatoryjnie wniosek trzeba zgłosić wraz z wnioskiem o zwolnienie poniesienia kosztów sądowych.

Do wniosku o ustanowienie obrońcy z urzędu w sprawie cywilnej konieczne jest załączenie oświadczenia o stanie rodzinnym, aktualnym majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Wnioski w formie papierowej są dostępne w sądach w punktach obsługi interesantów oraz w formie elektronicznej na stronach internetowych sądów.

Koszty pełnomocnika

Wyznaczony obrońca z urzędu nie pracuje za darmo. Otrzymuje on wynagrodzenie z budżetu państwa, odpowiednio według zasad określonych w przepisach o opłatach za czynności adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych albo rzeczników patentowych w zakresie ponoszenia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oraz zwrotu niezbędnych i udokumentowanych wydatków.

Kosztów wynagrodzenia pełnomocnika nie ponosi więc jego klient.