Rok 2013 – nowelizacje, prace Prezydenta, orzecznictwo sądów i TK

Rok 2013 obfitował w wiele nowelizacji w prawie polskim. Przypomnijmy, iż 1 stycznia 2013r. weszła w życie kontrowersyjna nowelizacja systemu emerytur i rent, która podwyższyła wiek emerytalny do 67 roku życia.

Nie mniej głośna okazała się również tzw. ustawa śmieciowa, jej skuteczność i celowość. Obywatele z pewnością odczuli również na swojej skórze reformę prawa drogowego, czyli inne ujęcie egzaminów na prawo jazdy (w szczególności egzaminu teoretycznego) oraz zlikwidowanie bezterminowych praw jazdy.

Ważne nowelizacje dotyczyły również kwestii dotyczących wykonywania niektórych zawodów, jak notariuszy, radców prawnych, detektywów czy taksówkarzy. W 2013r. znacznym zmianom zostało poddany również kodeks pracy oraz kodeks karny oraz – tu bez większych zaskoczeń – prawo podatkowe.

Czy był to udany rok dla polskiej legislacji? Jest to niewątpliwie kwestia dyskusyjna.

Działania Prezydenta Bronisława Komorowskiego w 2013 roku

Prezydent RP również wykazał się aktywnością na polu prawa, co potwierdzają informacje Kancelarii Prezydenta RP. Mianowicie podpisał on w 2013r. 150 ustaw, wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z 3 wnioskami oraz odmówił podpisania 1 ustawy (reforma sądów J. Gowina), wystąpił z 8 inicjatywami ustawodawczymi, ratyfikował 26 umów międzynarodowych oraz zwołał 6 posiedzeń Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Ponadto złożył 20 wizyt zagranicznych i przyjął 42 osobistości – głowy państw i szefów rządów z innych krajów.

Nadał także m.in.: 2 Ordery Orła Białego, 4 Krzyże Wielkie Orderu Odrodzenia Polski, 7 Krzyży Komandorskich z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, nadał 641 osobom tytuł naukowy profesora, mianował 11 oficerów na stopnie generalskie, a także wręczył 313 osobom nominacje na stanowisko sędziego. Nadał też obywatelstwo polskie 2 423 cudzoziemcom.

Realizacja zadań Trybunału Konstytucyjnego w 2013 r.

Trybunał Konstytucyjny z kolei w 2013 r. wydał merytoryczne orzeczenia w 70 sprawach, z czego 36 przepisów zostało uznane za niekonstytucyjne, a 34 zgodne z prawem.

Przepisy niekonstytucyjne

Jak podaje serwis lex.pl wśród przepisów niekonstytucyjnych znalazła się nowelizacja ustawy o organizacji rozgrywek Euro 2012 (za złamanie zasady lex retro non agit), a także zasady rekrutacji do szkół i oceny wystawiane w czasie egzaminów wstępnych, ustawa śmieciowa, zasiłki dla opiekunów niepełnosprawnych oraz niektóre przepisy tzw. janosikowego.

Z drugiej strony zgodne okazały się m.in zasady zwrotu majątku gminom żydowskim, zakaz organizowania gier hazardowych o niskich wygranych oraz zmiany zasad aplikacji notarialnych i adwokackich.

W 2013r. w Trybunale dominowały trzy grupy spraw: związane z wykonywaniem zawodów prawniczych, finansowaniem przez jednostki samorządu terytorialnego i kwestie procesowe.

Sądy Administracyjne i Trybunał Sprawiedliwości

W 2013r. zarówno w sądach administracyjnych (w tym NSA) oraz w Trybunale Sprawiedliwości UE zapadły ważkie orzeczenia w sprawach podatkowych. Według Dziennika Gazety Prawnej jednym z takich orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE było rozstrzygnięcie w zakresie leasingu i ubezpieczenia jego przedmiotu, które zostały uznane za dwa odrębne świadczenia.

Kolejnym przykładem jest orzeczenie, iż faktura decyduje o podatku od transportu i spedycji. Jeśli chodzi zaś o NSA konieczne jest przypomnienie wyroku NSA w składzie 7 sędziów, iż poczęstunek dla klienta i obiad w restauracji mogą być kosztem podatkowym oraz innego, że zabudowa meblowa objęta jest 8% stawką VAT.

NSA w kwietniu stwierdził również, że przedsiębiorca odpowiada za fałszywe faktury wystawione przez pracownika. Warto również przywołać kilka uchwał NSA w tym uchwaloną w składzie 7 sędziów, iż osoba fizyczna płaci PIT dopiero po otrzymaniu dywidendy; następną – gdy urząd wydłuża termin zwrotu VAT to można złożyć skargę do sądu.

Również wojewódzkie sądy administracyjne przyczyniły się do zmian w prawie polskim. WSA w Olsztynie we wrześniu stwierdził, iż nieodpłatne przekazanie towarów nie podlegało VAT, WSA w Rzeszowie w marcu, że spółka odlicza VAT od usługi marketingowej, a we wrześniu, iż suche liście tytoniowe nie są opodatkowane akcyzą.