Choroby weneryczne i wirus HIV a stosunki seksualne małżonków

Choroby weneryczne są przenoszone drogą płciową. Są to m.in.: kiła, rzeżączka, ziarnica weneryczna. Obecnie do chorób przenoszonych drogą płciową zalicza się także AIDS.

Jest to groźna choroba wirusowa wywoływana przez wirusa HIV, która objawia się zanikiem odporności organizmu, co prowadzi do jego wycieńczenia i różnych chorób, a w konsekwencji do śmierci.

Aktualnie małżonek nie jest zobowiązany do podjęcia pożycia seksualnego z małżonkiem, który jest zarażony chorobą weneryczną. Polskie prawo nie zabrania takich kontaktów. Jest to możliwe zwłaszcza wtedy, gdy partnerzy stosują środki zabezpieczające ich przed przeniesieniem drogą płciową takiej choroby.

Argumentacja ta wydaje się być zgodna z ogólną tendencją prawa rodzinnego, iż realizacja obowiązku wspólnego pożycia małżonków powinna opierać się na zgodnej decyzji obojga co do czasu i formy kontaktów seksualnych między nimi.

W polskiej nauce prawa dominuje pogląd, że małżonek może odmówić utrzymywania stosunków seksualnych z współmałżonkiem zarażonym wirusem HIV. Przemawia za tym wzgląd na ochronę najwyżej cenionego dobra jakim jest życie i zdrowie człowieka oraz jego potomka.

Istotną kwestią jest poinformowanie przez małżonka dotkniętego chorobą swojego partnera, o ile wie on o tym, że jest jej nosicielem. W przeciwnym razie zgodnie z art.161 kodeksu karnego małżonek chory wenerycznie naraża się na odpowiedzialność karną za narażenie na zarażenie taką chorobą.

Małżonek nie informujący drugiego małżonka o dolegliwości narusza także obowiązek szczerości małżeńskiej, co może mieć istotne znaczenie przy ocenie winy w rozkładzie pożycia.

Według kodeksu rodzinnego niewiedza o nosicielstwie HIV lub innej choroby wenerycznej nie stanowi podstawy do unieważnienia małżeństwa. Zgodnie z art. 15 §1 pkt. 2 KRO małżeństwo może być unieważnione jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej osoby.

Tożsamość nie obejmuje jednak właściwości osobistych, w tym nosicielstwa HIV. Wydaje się, że lepszym rozwiązaniem byłoby zastąpienie słowa „tożsamość” zwrotem „istotne właściwości”.

Po takiej zmianie niewiedza o chorobie wenerycznej występującej w chwili zawarcia małżeństwa mogłaby uzasadniać jego unieważnienie. Obecnie w takiej sytuacji możliwe jest tylko wystąpienie o rozwód lub separację, których orzeczenie oparte jest na innych przesłankach.