Nowelizacja kpc – pełnomocnik uzyska nowe uprawnienie

Dziś wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego.

Nowela precyzuje artykuły 394 §1 pkt. 9 kpc i 394(2) § 1 kpc.

Przepisy te stanowią o zażaleniu na postanowienie sądu dotyczące zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, przysługujących pełnomocnikowi z urzędu.

Całą sprawę zapoczątkowało orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2012 roku (sygn. akt SK 20/11). Pomoc prawna z urzędu to obowiązek, który spoczywa na każdym mecenasie, a uchylenie się od tego obowiązku jest możliwe tylko wtedy, gdy zachodzą ku temu ważne powody.

Zdaniem Trybunału nie ma takich przesłanek, dla których pomoc prawna z urzędu ma być wykonywana pro bono. Zwrot kosztów to element wynagrodzenia adwokata i radcy prawnego. Dlatego powinien podlegać właściwej dla praw majątkowych ochronie.

Radca prawny lub adwokat z urzędu powinien mieć zapewnione wynagrodzenie za wykonywane usługi. Dotychczasowy stan prawny godził w prawa profesjonalnych pełnomocników. Czasami zdarzało się, że sądy odrzucały środki odwoławcze, które były składane przez pełnomocników, którzy nie zgadzali się z rozstrzygnięciem sądu.

Nowe brzmienie przepisów kodeksu postępowania cywilnego zrównuje uprawnienia pełnomocników z urzędu z uprawnieniami innych uczestników postępowania cywilnego. Dla osoby, która korzysta z prawa ubogich do sądu nie mają znaczenia koszty jakie ponosi Skarb Państwa.

Sytuacja inaczej wygląda z perspektywy profesjonalnego pełnomocnika, który prowadzi działalność na własny rachunek. Pozbawienie adwokata czy radcę prawnego środków odwoławczych jest sprzeczne z konstytucyjnym prawem do sądu. Jest to tym bardziej nie zrozumiałe, że takich ograniczeń nie stosuje się do biegłych.

Nowelizacja usuwa lukę prawną i przyznaje prawo do składania zażaleń na postanowienia sądów w pierwszej i drugiej instancji.