Organizowanie zgromadzenia publicznego

Wolność zgromadzeń jest jednym z fundamentów demokratycznego państwa prawnego. Jest to wartość tak istotna, że znalazła swoje miejsce w zapisie rangi konstytucyjnej.

Zgodnie z art. 57 Konstytucji: „Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich.

Ograniczenie tej wolności może określać ustawa.” Ten artykuł odpowie na pytanie, jak, z formalnoprawnego punktu widzenia, zorganizować zgromadzenie publiczne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1990 roku o zgromadzeniach, aby zorganizować zgromadzenie publiczne, należy najpierw zawiadomić właściwy organ gminy. Przez ten organ należy rozumieć: wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy rada danej gminy określa miejsca, w których organizacja zgromadzenia publicznego nie wymaga zawiadomienia (potocznie określa się je mianem Hyde Parków na wzór słynnego miejsca o takim przeznaczeniu w Londynie).

Natomiast art. 7 ust. 2 ustawy o zgromadzeniach instruuje nas, że zawiadomienie wójta/burmistrza/prezydenta miasta powinno zawierać szereg istotnych danych:

• dane organizatora: jego imię, nazwisko, datę urodzenia i adres,
• dane osoby prawnej lub innej organizacji, jeżeli to w jej imieniu organizuje się zgromadzenie: jej nazwę i adres,
• cel i program zgromadzenia, a także język, służący do porozumiewania się podczas niego,
• miejsce zgromadzenia,
• datę zgromadzenia, jak również godzinę jego rozpoczęcia i zakładany czas jego trwania,
• szacunkową liczbę uczestników, a także, jeżeli zgromadzenie ma mieć charakter pochodu – trasę jego przejścia,
• punkt bardzo istotny z uwagi na zapewnienie bezpieczeństwa zgromadzenia publicznego: określenie zaplanowanych przez nas, jako organizatora, środków, które będą służyły zapewnieniu pokojowego przebiegu zgromadzenia,
• określenie środków, o których dostarczenie organizator zwraca się do organu gminy.

Dzięki przestrzeganiu ww. punktów zawiadomienie będzie poprawne merytorycznie.

Kolejnym istotnym punktem w trakcie organizacji zgromadzenia publicznego jest wybór jego przewodniczącego. Co do zasady jest nim organizator zgromadzenia, ale może on swoje obowiązki powierzyć innej osobie. Również uczestnicy zgromadzenia mogą za jego zgodą wybrać innego przewodniczącego.

Jako, że gromadzenie się należy do wolności obywatelskich, organ gminy, któremu organizator zgromadzenia przedstawia zawiadomienie nie decyduje o jego odbyciu lub nie za pomocą zgody, zezwolenia itd. Jeżeli wójt/burmistrz/prezydent miasta nie wyda decyzji o zakazie zgromadzenia publicznego, to takie zgromadzenie może się odbyć.

Na koniec należy pamiętać o tym, aby w sferze przygotowania zgromadzenia zadbać przede wszystkim o takie elementy, jak bezpieczeństwo w jego trakcie oraz poszanowanie mienia.

To właśnie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, albo mienia w znacznych rozmiarach stanowią bowiem jedne z przypadków (obok niezgodności z prawem celu albo odbycia zgromadzenia) kiedy wójt/burmistrz/prezydent miasta zobligowany jest do zakazania zgromadzenia publicznego.