postępowanie administracyjne

Przywrócenie terminu w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Zgodnie z treścią art. 85 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, obowiązuje w nim generalna i wspólna dla wszystkich postępowań prawnych zasada, iż czynność procesowa podjęta przez stronę (ale również przez każdego innego uczestnika postępowania) już po upływie terminu do jej dokonania jest bezskuteczna.

Takie uregulowanie wiąże się z postulatami szybkości i ekonomiczności postępowania – zgodnie bowiem z tymi postulatami, sprawa sadowa powinna być wyjaśniona w sposób jak najszybszy i bez zbędnej zwłoki (regulacje taką zawiera art. 7 omawianej ustawy).

Postulaty te wiążą przede wszystkim sąd administracyjny (a przynajmniej powinny), jednakże wpływają również na terminy czynności procesowych stron – w przypadku ich braku, strony posiadałyby nieograniczony termin do dokonywania czynności procesowych, co skutecznie uniemożliwiałoby prowadzenie postępowania sądowoadministracyjnego.

Typy terminów w postępowaniu sądowym

W postępowaniu sądowym istnieją dwa typy terminów, które wiążą strony, a mianowicie występują terminy ustawowe (które wyznaczone są ustawą i nie mogą być przez sąd ani wydłużane ani skracane) oraz terminy sądowe (są to terminy wyznaczane przez sąd).

Opisywana tutaj instytucja uchybienia przez stronę terminu, dotyczy zarówno terminów ustawowych jak i sądowych, a co za tym idzie w przypadku upływu obu typów terminów przemija możliwość dokonania danej czynności procesowej (np. przedłożenia do sądu pisma).

Należy jednak zadać sobie pytanie, co w sytuacji, w której uchybienie przez stronę terminu nastąpiło bez jej winy, z przyczyn od niej niezależnych? W takiej sytuacji, trudno przecież wymagać by strona ponosiła ujemne konsekwencje procesowe (w postaci niezaakceptowania przez sąd jej czynności), skoro np. czynność została przez nią w terminie dokonana, ale do sądu nie dotarła.

Rozwiązanie tego problemu zawarte zostało w art. 86 – 89 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z treścią art. 86, jeżeli strona nie dokonała bez swojej winy czynności w postępowaniu sądowym w terminie, to sąd, na jej wniosek (nigdy z urzędu), wyda postanowienie (może je wydać na posiedzeniu niejawnym, bez przeprowadzania rozprawy) o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności.

W tym przypadku sąd może również przywrócić zarówno termin ustawowy jak i sądowy (natomiast sąd nigdy nie będzie mógł przywrócić terminu wynikającego z prawa materialnego).

Przesłanki odnośnie przywrócenia terminu przez sąd

Jak to zostało już podkreślone, sąd może przywrócić termin tylko i wyłącznie wtedy, gdy łącznie, spełnione zostaną dwie przesłanki:

  • Uchybienie terminu powoduje dla strony ujemne skutki w postępowaniu sądowym – w przypadku bowiem, gdy brak czynności nie wywołuje dla strony żadnych ujemnych skutków, to przywrócenie terminu byłoby bezcelowe i tylko niepotrzebnie wydłużałoby postępowanie – oczywiście kwestia, czy uchybienie terminu wywołuje (lub nie) negatywne skutki dla strony w postępowaniu należy do sądu;,
  • Strona nie dokonała czynności procesowej bez swojej winy. Oznacza to, iż strona nie dokonała czynności procesowej, pomimo tego, że dołożyła wszelkich starań i należytej staranności przy jej dokonywaniu – a to, że czynność ta nie dotarła do sądu spowodowane jest okolicznościami od strony niezależnymi.
    Brak winy wystąpi wtedy gdy strona nie była w stanie usunąć przeszkody uniemożliwiającej jej dokonanie czynności w postępowaniu, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku.
    Przykładami braku winy może być np.: ciężka choroba strony, siła wyższa (np. stan klęski żywiołowej), wojna. Dodatkowo należy pamiętać, iż brak winy strony musi zostać uprawdopodobniony we wniosku o przywrócenie terminu.

Przywrócenie terminu – kwestie formalne

Przywrócenie terminu może nastąpić tylko i wyłącznie na pisemny wniosek strony (sąd nigdy nie postanowi o przywróceniu terminu z urzędu).

Pismo to należy złożyć do sądu, w którym czynność miała być dokonana (jednakże wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi na decyzję organu administracji składa się do właściwego sądu, za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję) w ciągu 7 dni od czasu ustania przyczyny, która spowodowała uchybienie terminu – jednakże po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach).

Równocześnie z tym wnioskiem strona ma obowiązek dokonać czynności, której nie dokonała w terminie (a więc składając wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi na decyzje organu – składamy powyższy wniosek od razu wraz z samą skargą).

Odrzucenie wniosku o przywrócenie terminu przez sąd

Sąd odrzuca wniosek o przywrócenie terminu, który jest spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny – na to postanowienie przysługuje jednak zażalenie do NSA (zażalenie przysługuje również na postanowienie sądu o przywróceniu terminu – złożyć je może bowiem nie tylko strona, ale każdy kto ma w tym interes prawny).

Wniosek o przywrócenie terminu nie jest środkiem suspensywnym, oznacza to, iż jego złożenie co do zasady nie wstrzymuje postępowania ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, w wyjątkowych przypadkach, stosownie do okoliczności wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia.

Wymogi formalne wniosku o przywrócenie terminu

Wniosek o przywrócenie terminu jest pismem procesowym, a więc oprócz uprawdopodobnienia braku winy strony w uchybieniu terminu, musi spełniać wymogi formalne pisma, określone w art. 46 niniejszej ustawy, czyli:

  • oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
  • oznaczenie rodzaju pisma;
  • osnowę wniosku lub oświadczenia;
  • podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
  • wymienienie załączników.

Dodatkowo warto pamiętać o tym, że:

  • gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku – adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sprawy, pisma zaś dalsze – sygnaturę akt;
  • do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa;
  •  za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała;
  • o pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych;

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *