SN: Narodowość śląska nie istnieje

Taka konstatacja była powodem wczorajszego uchylenia przez Sąd Najwyższy postanowienia o rejestracji stowarzyszenia o nazwie „Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej”.

Sąd uznał, iż nazwa organizacji wprowadzała w błąd mówiąc o narodowości śląskiej, a jej cele statutowe sprzeciwiały się zasadzie integralności państwa polskiego, wyrażonej w art. 3 Konstytucji. 

SN rozpatrywał skargę kasacyjną Prokuratora Okręgowego w Opolu, który zaskarżył postanowienie tamtejszego sądu okręgowego o rejestracji stowarzyszenia, jako niezgodne z prawem. W pierwszej kolejności Sąd Najwyższy odniósł się do tezy, iż nazwa stowarzyszenia, chociaż pod względem prawnym pozostawiona całkowicie w gestii jego założycieli, nie może wprowadzać w błąd.

Poparciem tej tezy były dla sądu w szczególności liczne głosy wyrażane po rejestracji stowarzyszenia, iż została sądownie uznana narodowość śląska. Doniosłe znaczenie ma w tej sprawie w szczególności wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 20 grudnia 2001 r. w sprawie Gorzelik inni przeciwko Polsce, który oddalił skargę w sprawie odmowy rejestracji stowarzyszenia „Związek Ludności Narodowości Śląskiej”.

Zwraca uwagę twierdzenie z uzasadnienia orzeczenia Trybunału, iż grupy społeczne uważające się za członków odrębnych narodowości, w przypadku, gdy nie zostały uznane za mniejszości narodowe na podstawie międzynarodowych dwustronnych umów o dobrym sąsiedztwie, mogą zostać uznane w szczególności poprzez rejestracje ich stowarzyszeń.

Drugim polem, na którym SN uznał stowarzyszenie za nielegalne, są jego cele statutowe, z których szczególną uwagę zwraca dążenie do uzyskania autonomii i poczucia pełnego władztwa osób „narodowości śląskiej” na terenie Śląska. W ocenie sądu jest to wyraz dążenia do osłabienia jedności narodu polskiego oraz integralności państwa polskiego, wyrażonej w art. 3 Konstytucji.

Przedstawiciele „narodowości śląskiej” nie poddają się i zapowiadają walkę o swoje prawa oraz spotkania w formach nieoficjalnych.

Kwestią otwartą pozostaje pytanie, czy „naród śląski” jest efektem dziewiętnastowiecznej, historycznie potwierdzonej próby dokonania podziału między Polakami dążącymi do uzyskania niepodległości poprzez systematyczną i długoletnią kampanię propagandową prowadzoną przez zaborców, a następnie wyrazem specjalnego traktowania tego regionu przez władze PRL, połączonego z ogromną zapaścią i wielkim rozczarowaniem jego mieszkańców po jej upadku, czy też w rzeczywistości ta grupa społeczna na naszych oczach dokonuje narodowej emancypacji, zapoczątkowanej długoletnim rozłączeniem z państwem polskim, które doprowadziło do wytworzenia różnić wystarczających do uznania Ślązaków za naród.