Testament – jak spisać dokument, który rzeczywiście będzie wykonany przez sąd?

Testament to jeden z najważniejszych dokumentów, jakie musi sporządzić człowiek w swoim życiu. Pozwala on na bardzo precyzyjne określenie, w jaki sposób nasz majątek ma zostać rozdysponowany po śmierci. Niestety, brak wiedzy na temat obowiązujących przepisów prawa w tym zakresie może sprawić, że pomimo tego, iż dokument zostanie sporządzony, jednak w niewłaściwy sposób, spowoduje to, że ostatnia wola zmarłego nie zostanie uwzględniona. Jak spisać dokument, który rzeczywiście będzie wykonany przez sąd? Szereg przydatnych informacji i wskazówek odnośnie testamentów prezentujemy w poniższym poradniku.

Czym jest testament? Co mówią o tym polskie przepisy?

O istocie testamentu bardzo dokładnie mówią polskie przepisy prawne, a dokładniej artykuł 941 Kodeksu cywilnego. Wskazuje on, że testament jest dokumentem pozwalającym na określenie, co ma się stać ze składnikami naszego majątku na wypadek śmierci. Jest to jedyna forma prawna, która pozwala na podział majątku w takiej okoliczności w oparciu o decyzję danej osoby. W przypadku, gdy testament nie zostanie sporządzony, wówczas stosowane są standardowe przepisy prawa spadkowego.

Osoba spisująca testament określana jest jako testator, czyli rozporządzający majątkiem na okoliczność swojej śmierci. Dokument ten pozwala na bardzo dokładne sprecyzowanie, komu i co chce się przekazać. Testament jest doskonałym wyborem dla wszystkich, którzy nie chcieliby, aby nastąpiło dziedziczenie na zasadach ustawowych, na przykład z powodu konfliktu z członkami rodziny. Więcej o testamentach można dowiedzieć się na https://bskancelaria.pl/zakres-uslug/prawo-spadkowe-i-nieruchomosci/testament/. 

Kiedy warto zdecydować się na sporządzenie testamentu?

Sporządzenie testamentu jest szczególnie ważne w kilku przypadkach. Mianowicie w sytuacjach takich jak:

• chęć wykluczenia z dziedziczenia wybranych członków rodziny, którzy w przypadku dziedziczenia ustawowego mogliby otrzymać znaczną część majątku,
• dana osoba chce przekazać swój majątek osobom, które nie są spadkobiercami, na przykład bliskim przyjaciołom, konkubinie bądź konkubentowi itd.,
• ma się bardzo oryginalne żądania dotyczące tego, w jaki sposób ma zostać podzielony majątek bądź jego składniki są wyjątkowe (np. są to dzieła sztuki, drogocenne przedmioty itd.),
• bardzo skomplikowana sytuacja rodzinna, na przykład dzieci z różnych związków itd. 

Warto też pamiętać o tym, że jeśli testament nie zostanie sporządzony i uruchomione zostanie dziedziczenie w trybie ustawowym, może to też wywołać bardzo silne nieporozumienia pomiędzy spadkobiercami. To skutkuje często bardzo długotrwałymi procesami sądowymi. Sporządzając testament, można tego typu nieprzyjemności rodzinie oszczędzić. Zachęcamy do zgłębienia wiedzy odnośnie prawa spadkowego na https://bskancelaria.pl/zakres-uslug/prawo-spadkowe-i-nieruchomosci/.

Rodzaje testamentów

Istnieją trzy rodzaje testamentów zwykłych. Najpopularniejszy jest testament własnoręczny – holograficzny. Musi  on być w całości napisany ręcznie przez testatora.​ Dodatkowo, powinien zawierać datę sporządzenia.​ Bardzo ważne jest, by zawierał on podpis sporządzającego. Takiego testamentu nie wolno sporządzać na komputerze czy maszynie do pisania. 

Innym rodzajem jest testament notarialny – dokument sporządzany w formie aktu notarialnego przez notariusza.​ W takim przypadku o prawidłowość sporządzenia testamentu dba notariusz, co znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia błędu. Niektórzy wybierają z kolei testament allograficzny. Polega on na na tym, że testator oświadcza swoją wolę ustnie wobec urzędnika (np. wójta, burmistrza) w obecności dwóch świadków. Następnie spisywany jest protokół, który podpisują wszyscy obecni.

Kto może sporządzić testament? Jakie błędy spowodują, że będzie on nieważny?

Zgodnie z przepisami art. 944 Kodeksu cywilnego, testament mogą spełniać wyłącznie osoby spełniające określone warunki. Mianowicie: muszą one posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Oprócz tego, ważne jest, że testamentu nie można odwołać ani sporządzać przez przedstawiciela.

Przepisy, a dokładniej art. 945 Kodeksu cywilnego, wskazuje też na wady w sporządzeniu testamentu, które powodują, iż dokument będzie nieważny. Dzieje się tak, gdy dokument sporządzono „w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli” bądź  „pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści” a także, jeśli działo się to „pod wpływem groźby”. Przepisy wskazują także, że „na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku”.