Wyrok łączny – kara łączna

Do postępowań po uprawomocnieniu się orzeczenia zalicza się postępowanie dotyczące wyroku łącznego. Jeśli chce się  skorzystać z tej  instytucji, muszą być spełnione przesłanki wydania kary łącznej z art. 85 k.k., na co wskazuje art. 569 k.p.k. Zazwyczaj skutkiem wyroku łącznego jest odbywanie krótszej kary niż wynikająca z sumy orzeczonych kar. Postępowanie w przedmiocie wyroku łącznego zostaje wszczęte z urzędu, na wniosek skazanego lub prokuratora.

Właściwości sądu

Bardzo ważna jest kwestia właściwości sądu mającego orzec o wyroku łącznym. Jeśli wyroki podlegające łączeniu wydały różne sądy, ale tego samego rzędu np. SR w Krakowie i Wrocławiu, to odpowiedni będzie sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w I instancji. Natomiast jeżeli wyroki wydały SR w Słupsku, SO w Krakowie i SO we Wrocławiu, to wyrok wyda SO, który ostatni wydał wyrok skazujący w I instancji.

W sytuacji, gdy wyroki wydały nie tylko sądy powszechne, ale i wojskowe, to regułą będzie właściwość sądu wymierzającego najsurowszą karę podlegającą łączeniu.

Co poprzedza wydanie wyroku łącznego?

Wydanie wyroku łącznego poprzedza rozprawa przeprowadzona wg przepisów o rozprawie głównej przed sądem I instancji. Warto zaznaczyć, iż nie jest wymagane osobiste stawiennictwo oskarżonego, chyba że sąd postanowi inaczej.

Jeżeli skazany odbywa już  karę pozbawienia wolności, to na jego wniosek sąd może:

• zarządzić sprowadzenie go na rozprawę lub
• uznać, że uprawnienia skazanego w stopniu wystarczającym zrealizuje obrońca.

Natomiast uczestnictwo prokuratora w rozprawie jest obligatoryjne.

Od czego rozpoczyna się przewód sądowy?

Przewód sądowy rozpoczyna się od odczytania przez przewodniczącego:

• wniosku o połączenie kar
• oświadczenia notyfikującego wszczęcie postępowania z urzędu.

Podczas postępowania o wydanie wyroku łącznego sąd oceni czy zostały spełnione następujące przesłanki:

• sprawca popełnił co najmniej dwa lub więcej przestępstw- zanim zapadł pierwszy, choćby nieprawomocny wyrok za którekolwiek z popełnionych przestępstw
• za popełnione przestępstwa wymierzono mu kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu
• wyroki podlegające łączeniu muszą być prawomocne, czyli nie można ich wzruszyć przy pomocy zwykłych środków odwoławczych.

W toku orzekania o wymiarze kary łącznej, sąd pomija okoliczności leżące u podstaw kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa pozostające w zbiegu. W trakcie procesu dowodzenia zazwyczaj są odczytywane treści pozyskanych dokumentów, lecz nie wyklucza się przesłuchania skazanego, biegłego czy świadka.

Na podstawie opinii o zachowaniu się skazanego w trakcie odbywania kary, warunków rodzinnych, majątkowych i zdrowotnych, zostają określone dane osobowe i sytuacja skazanego. Wspomniane opinie są dołączone do wniosku prokuratora lub nadesłane z zakładów karnych w razie potrzeby na prośbę sądu.

Wyrok łączny zastępuje połączone kary jednostkowe. Skutkiem tego, po uprawomocnieniu się wyroku wykonaniu podlega kara łączna oraz poszczególne wyroki, ale w częściach nieobjętych tą karą.

Ogólne zasady obliczania kary łącznej

Ogólne zasady obliczania kary łącznej są następujące:

1. granice kary łącznej to:

• minimum – najwyższa z orzeczonych kar
• maksimum – suma orzeczonych kar, ale nie więcej niż 810 stawek dziennych, 2 lata ograniczenia wolności i 15 lat pozbawienia wolności.

Np. za przestępstwo A jest kara 7 lat pozbawienia wolności, za B- 4 lata, a za C- 6 lat. Kara łączna mieści się w granicach 7- 15 lat.

2. przy karach grzywny łączeniu podlegają liczby stawek dziennych, ale jedna stawka dzienna jest ustalana na nowo i nie może przekroczyć najwyższej z orzeczonych
3. przy karach ograniczenia wolności na nowo określa się wymiar czasu pracy lub wysokość potrąceń, a obowiązki i dozór stosuje się bez względu na to, czy były orzeczone tylko za jedno ze zbiegających się przestępstw
4. jeżeli łączeniu podlegają kary pozbawienia wolności, to sąd może orzec karę 25 lat pozbawienia wolności, gdy suma kar jednostkowych wyniesie co najmniej 25 lat, a choć jedna z kar- 10 lat
5. dopuszcza się łączenie kary ograniczenia wolności i pozbawienia wolności, wtedy karą łączną jest pozbawienie wolności. Stosuje się przelicznik: 1 miesiąc ograniczenia wolności to 15 dni pozbawienia wolności.

W wyroku należy wskazać datę, od której liczy się wykonywanie kary łącznej. Gdyby wymierzono karę równą lub niższą od okresu już odbytych kar pozbawienia wolności, to przewodniczący powinien niezwłocznie zarządzić zwolnienie skazanego (o ile nie jest pozbawiony wolności w innej sprawie). Omawiane postępowanie będzie umorzone, jeśli według sądu nie istnieją stosowne warunki orzeczenia kary łącznej lub występuje przeszkoda procesowa. Przedstawiony wyrok traci moc ex lege w razie wydania nowego wyroku łącznego lub uchylenia czy zmiany w toku postępowania kontrolnego jednego z wyroków, który stanowił jego podstawę.