Jak wziąć udział w posiedzeniach Sejmu i Senatu?

Nie każdy wie, iż jednym z praw, które Konstytucja nadaje nam, obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, jest „prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne”.

Stanowi o tym art. 61 Ustawy Zasadniczej. W szczególności mamy prawo wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej powołanych w powszechnych wyborach, a dodatkowo nawet do rejestracji dźwięku i obrazu.

Prześledźmy zatem procedurę w której możemy obserwować osobiście posiedzenia Sejmu i Senatu, aby zachęcić czytelników do przyjrzenia się z bliska pracy wybranych przez nas przedstawicieli.

Wstęp na posiedzenia Sejmu reguluje Zarządzenie nr 1 Marszałka Sejmu z dnia 9 stycznia 2008 r. w sprawie wstępu do budynków pozostających w zarządzie Kancelarii Sejmu oraz wjazdu na tereny pozostające w zarządzie Kancelarii Sejmu.

Osoba indywidualna pragnąca zobaczyć posiedzenie Sejmu musi zgłosić swoją chęć na piśmie minimum 24 godziny przed planowanym wstępem na salę obrad.

Powyższy wniosek należy złożyć w Dziale Przepustek Straży Marszałkowskiej w budynku sejmowym H (na rogu ulic Wiejskiej oraz Piotra Maszyńskiego). Tamże, jeśli oczywiście zgłosiliśmy chęć obserwacji posiedzenia w terminie, wchodząc do Sejmu, musimy odebrać kartę wstępu za okazaniem dowodu tożsamości ze zdjęciem, a następnie skierować się do wejścia JI (naprzeciwko Pomnika Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej), skąd zostaniemy zaprowadzeni na galerię Sali Posiedzeń. Warto w tym miejscu powiedzieć o możliwości, która bez wątpienia zainteresuje nauczycieli lub pedagogów zabierających swoich podopiecznych na wycieczkę do Warszawy. Mianowicie jest możliwe wprowadzenie na Salę Posiedzeń Sejmu zorganizowanej grupy osób.

W celu skorzystania z tej możliwości należy na 48 godzin przed planowanym wejściem złożyć we wspomnianym wyżej Dziale Przepustek SM tzw. listę imienną zawierającą:

• dane organizatora grupy
• imiona i nazwiska oraz numer telefonu osób wchodzących
• w przypadku osób pełnoletnich również numer PESEL oraz rodzaj i numer dokumentu tożsamości ze zdjęciem.

Wchodząc na posiedzenie, grupa zorganizowana musi mieć wyznaczonych opiekunów na każde 20 osób, którym Straż Marszałkowska wyda jednorazową kartę wstępu. Nie można także zapomnieć o posiadaniu przez każdego, również niepełnoletniego,  dowodu tożsamości ze zdjęciem.

Warto zwrócić uwagę na pewną odmienność procedury wstępu na posiedzenia Senatu, o których stanowi Zarządzenie nr 2 Marszałka Senatu z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie dostępu do informacji publicznej oraz zasad wstępu na posiedzenia Senatu i komisji senackich.

Zgłoszenie chęci obserwacji posiedzenia należy złożyć na piśmie, tak jak to było w przypadku Sejmu, 24 godziny przed planowanym wejściem na posiedzenie, jednakże wniosek ten składamy do Biura Komunikacji Społecznej Kancelarii Senatu (w budynku B mieszczącym się przy al. Na Skarpie). Natomiast odbioru jednorazowej karty wstępu należy dokonać tuż przed zamierzonym wejściem w wyżej wspomnianym Dziale Przepustek Straży Marszałkowskiej, a wchodząc do budynku Senatu (budynek A), trzeba również okazać dowód tożsamości ze zdjęciem.

Niestety Kancelaria Senatu nie umożliwia wstępu na Salę Obrad Senatu zorganizowanym grupom osób. Jest to związane zapewne z kameralnością Sali Obrad. Wspomniane zarządzenie przewiduje nawet, iż w przypadku zbyt dużej liczby chętnych do obserwacji posiedzenia Senatu z loży dla publiczności, część z nich zostanie umieszczona w innej sali posiadającej „odbiornik telewizyjny”.

Na koniec warto wspomnieć, iż w przypadku zgłoszenia wniosku o utajnienie obrad Sejmu lub Senatu, albo uchwaleniu tego wniosku, publiczność musi opuścić sale obrad parlamentu.

Możliwość wykluczenia udziału obserwatorów w posiedzeniu ma także Marszałek Sejmu lub Senatu w określonych ustawowo przypadkach ochrony wolności i praw przedsiębiorców i innych osób oraz porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

Powyższe sytuacje nie są jednak częste i na pewno nie powinny nas zrażać do korzystania z tego niezwykle istotnego obywatelskiego prawa, które pozwala nam nie stanowić jedynie odbiorcy przetworzonej w mediach informacji, ale umożliwia wyrabianie swojego własnego zdania, niezależnego od nikogo.

Co prawda na tle regulacji innych państw demokratycznych, gdzie na przykład w Wielkiej Brytanii, na obrady parlamentu może wejść każdy dosłownie „z ulicy”, jedynie za kontrolą osobistą w celach bezpieczeństwa, system wejścia na posiedzenia Sejmu i Senatu jest nieco zbiurokratyzowany, jednakże nie na tyle, aby ograniczać nam nasze konstytucyjne prawo do informacji.