Zaprzeczenie ojcostwa

Zaprzeczenie ojcostwa to udowodnienie, że osoba prawnie uznawana za ojca dziecka w rzeczywistości ojcem nie jest.

Kiedy zaprzeczenie ojcostwa jest niedopuszczalne?

Jakie są skutki zabezpieczenia ojcostwa?

Sprawdzamy!

Kto i w jakim terminie może żądać zaprzeczenia ojcostwa, czyli kto posiada legitymację czynną:

• Mąż matki w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, ale nie później niż do osiągnięcia pełnoletniości przez dziecko,
• Matka dziecka w ciągu 6 miesięcy od urodzenia dziecka,
• Dziecko po dojściu do pełnoletniości może wytoczyć powództwo, ale nie później niż w ciągu trzech lat od osiągnięcia pełnoletniości,
• Prokurator w dowolnym terminie od urodzenia dziecka, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.

Mąż matki powinien wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje, przeciwko dziecku. Matka dziecka wytacza powództwo przeciwko mężowi i dziecku, lecz jeśli mąż nie żyje, przeciwko dziecku. Natomiast dziecko przeciwko mężowi swojej matki i matce, a jeżeli matka nie żyje, przeciwko jej mężowi. W wypadku gdy mąż matki nie żyje, powództwo powinno zostać wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.

W momencie, gdy mąż matki, matka bądź dziecko zostało całkowicie ubezwłasnowolnione z powodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, na które zapadło w ciągu terminu do wytoczenia powództwa, może je wytoczyć przedstawiciel ustawowy.

Termin do wytoczenia powództwa w tym wypadku wynosi 6 miesięcy od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego, a jeżeli przedstawiciel dowiedział się o urodzeniu dopiero później to 6 miesięcy od dnia, w którym powziął tą wiadomość.

Jeżeli przedstawiciel ustawowy męża matki, matki bądź dziecka całkowicie ubezwłasnowolnionego nie wytoczył powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, mąż, matka lub dziecko mogą wytoczyć powództwo po uchyleniu ubezwłasnowolnienia.

W tym wypadku termin wynosi 6 miesięcy od uchylenia ubezwłasnowolnienia. Natomiast jeżeli mąż dowiedział się o urodzeniu dziecka później – 6 miesięcy od momentu, w którym powziął tę wiadomość.

Kiedy mąż matki, matka lub dziecko zapadło na chorobę psychiczną lub inne zaburzenie psychiczne w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa i mimo podstaw do całkowitego ubezwłasnowolnienia nie zostało ubezwłasnowolnione, może ono wytoczyć powództwo w ciągu 6 miesięcy od ustania choroby lub zaburzeń. Jeżeli mąż matki dowiedział się o urodzeniu dziecka później to w ciągu 6 miesięcy od kiedy powziął wiadomość.

Po nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obecnie istnieje tylko jedna przesłanka zaprzeczenia ojcostwa, a mianowicie do wytoczenia powództwa konieczne jest jedynie wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka.

Kiedy zaprzeczenie ojcostwa jest niedopuszczalne?

Istnieją dwie sytuacje, kiedy zaprzeczenie ojcostwa jest niedopuszczalne:

• Kiedy dziecko zostało poczęte w następstwie zabiegu medycznego, na który mąż matki wyraził zgodę. Chodzi tutaj o sztuczne zapłodnienie nasieniem innego mężczyzny,
• Zaprzeczenie ojcostwa jest również niedopuszczalne po śmierci dziecka. Powództwo wniesione w tej sytuacji podlega oddaleniu, już wniesione umorzeniu, a dziecko nadal posiada status prawny pochodzenia z małżeństwa.

Skutki zaprzeczenia ojcostwa

Z mocą wsteczną ustaje władza rodzicielska nad dzieckiem, prawo do dziedziczenia oraz obowiązek alimentacyjny męża i pojawia się jego roszczenie zwrotne, poza tym dziecko uzyskuje nazwisko matki, jakie nosiła w czasie urodzenia dziecka. Wyrok ma charakter deklaratywny, ponieważ nie tworzy nowego stosunku rodzinno-prawnego.

Sprawy o zaprzeczenie ojcostwa prowadzone są przez Wydziały Rodzinne Sądów Rejonowych, odpowiednio do miejsca zamieszkania.