Jak zarejestrować dziennik lub czasopismo?

Art. 14 Konstytucji stanowi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków masowego przekazu.

Z kolei zgodnie z art. 54 ust. 1 każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

Zapisy te mają znaczenie nie tylko w aspekcie formalnoprawnym. W praktyce widzimy, że wiele osób, organizacji podejmuje próby wydawania swoich własnych czasopism. Dlatego bardzo istotna jest wiedza, jakich formalności należy dopełnić, aby móc rozpocząć działalność w tym zakresie.

Odpowiedzi udziela nam ustawa z dnia 26 stycznia 1984 roku prawo prasowe. Art. 20 ust. 1 tej ustawy stwierdza, że wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie wojewódzkim (w obecnym systemie sądownictwa oznacza to sądy okręgowe) właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy.

Dziennik czy czasopismo?

Należy przy tym zastrzec wyraźnie ustawowe zróżnicowanie na „dziennik” i „czasopismo”. Definicje legalne obu tych terminów zawiera art. 7 ust. 2 prawa prasowego.

Dziennikiem jest ogólnoinformacyjny druk periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu ukazujący się częściej niż raz w tygodniu.

Z kolei czasopismo to druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż raz w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku lub taki przekaz za pomocą dźwięku lub dźwięku i obrazu, który ukazuje się nie częściej niż raz w tygodniu.

Jak wypełnić wniosek?

Aby doszło do rejestracji danego dziennika albo czasopisma w sądzie okręgowym, niezbędny jest sformalizowany wniosek. Art. 20 ust. 2 prawa prasowego w rygorystyczny sposób enumeratywnie wylicza, co powinno wchodzić w skład tego wniosku.

Te elementy to:

• tytuł dziennika lub czasopisma oraz siedzibę i dokładny adres redakcji,
• dane osobowe redaktora naczelnego (każda gazeta lub czasopismo musi mieć redaktora naczelnego; ustawa instruuje nas, że pod tym pojęciem należy rozumieć osobę posiadającą uprawnienie do decydowania o całokształcie działalności redakcji),
• określenie wydawcy, określenie jego siedziby i dokładnego adresu,
• częstotliwość ukazywania się dziennika lub czasopisma.

Istotność zawarcia tych punktów jest nie do przecenienia, ponieważ brak jednego z nich skutkuje odmową rejestracji przez właściwy do tego sąd. Podobnie jest w przypadku, gdyby tytuł naszej gazety albo czasopisma był identyczny albo zbliżony do tytułu, który już prosperuje na rynku.

Warto zaznaczyć na koniec o korzystnym dla wydawców gazet/czasopism zapisie, który ma swoje ustawowe zakotwiczenie w art. 20 ust. 4 ustawy prawo prasowe.

Zgodnie z tym artykułem, wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć, jeżeli organ rejestracyjny nie rozstrzygnął wniosku o rejestrację w ciągu 30 dni od jego zgłoszenia. Nie oznacza to jednak z góry, że sąd po upływie tego 30-dniowego terminu nie może odmówić rejestracji dziennika lub czasopisma.

Może się tak zdarzyć, właśnie z powodów opisanych w poprzednim paragrafie, i będzie to skutkowało obowiązkiem przerwania wydawania danego tytułu prasowego.