Złożenie świadczenia do depozytu sądowego

Życie dłużnika zwykle nie jest usłane różami. Jego codzienność przepełniają myśli o tym, w jaki sposób zaspokoić wierzyciela. Istnieje kilka możliwości. Jedną z nich jest złożenie świadczenia do depozytu sądowego, aby jednak tego dokonać, muszą zostać spełnione pewne przesłanki. Złożenie do depozytu sądowego jest uzasadnione, gdy dłużnik nie może spełnić świadczenia w sposób właściwy z powodu okoliczności dotyczących osoby wierzyciela (np. zwłoka wierzyciela, brak wiadomości o osobie wierzyciela, brak pełnej zdolności do czynności prawnych wierzyciela lub jego przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia.

Przedmiot złożony do depozytu sądowego powinien odpowiadać treści zobowiązania.

Świadczenie musi być wymagalne.

Okoliczności te bada się jedynie na zarzut wierzyciela. Na dłużniku ciąży obowiązek niezwłocznego zawiadomienia na piśmie wierzyciela o złożeniu przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, chyba że zawiadomienie napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Uchybienie temu obowiązkowi powoduje odpowiedzialność odszkodowawczą dłużnika.

Do depozytu sądowego składa się rzeczy określonego rodzaju. Wskazują je przepisy zawarte w Dziale V kodeksu postępowania cywilnego. Są to pieniądze, kosztowności, książeczki oszczędnościowe, papiery wartościowe i inne dokumenty, które przechowuje się w sądzie lub w banku, a także inne przedmioty, które przechowuje się w miejscu wyznaczonym przez sąd i pod dozorem ustanowionego dozorcy. W sytuacji braku możliwości złożenia przedmiotu do depozytu, sąd na wniosek dłużnika może zarządzić sprzedaż takiej rzeczy i złożyć do depozytu uzyskaną sumę pieniężną. Pod warunkiem, że są to rzeczy ruchome, łatwo psujące się oraz te, których przechowanie pociągałoby za sobą nadmierne trudności lub koszty albo znacznie obniżało ich wartość.

Złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia. Wiążą się z tym określone uprawnienia dłużnika. Może on odesłać wierzyciela do depozytu sądowego po odbiór złożonego tam przedmiotu świadczenia, a przy zobowiązaniach wzajemnych sam może domagać się należnego mu świadczenia. Ponadto ustaje jego obowiązek troski o rzeczy, obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie świadczenia pieniężnego oraz przechodzi na wierzyciela ryzyko przypadkowej utraty rzeczy. Poza tym nie mogą być realizowane prawa akcesoryjne, zabezpieczające wierzytelność (poręczenie, zastaw).

Kiedy wygasa depozyt sądowy?

Depozyt sądowy wygasa gdy:

• wierzyciel zażąda wydania mu przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego,
• nastąpiła likwidacja niepodjętego depozytu – przy czym likwidacja oznacza przejście praw do depozytu na rzecz Skarbu Państwa.

Dopóki nie nastąpią powyższe sytuacje dłużnikowi przysługuje prawo odbioru przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego. Wtedy uważa się złożenie za niebyłe. Dopóki więc dłużnikowi przysługuje prawo wydania mu przedmiotów złożonych przez niego do depozytu sądowego, dopóty nie następuje definitywne wygaśnięcie zobowiązania.

Jeśli wierzyciel nie odebrał złożonego w depozycie sądowym świadczenia, dłużnik może żądać od nie go zwrotu kosztów złożenia do depozytu.