Jak się rozwieść? Ile trzeba zapłacić za rozwód?

Nie każde małżeństwo jest udane. W razie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego sąd może rozwiązać małżeństwo. Konieczne jest jednak zerwanie więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej między małżonkami oraz… wniesienie pozwu rozwodowego przez jednego z nich do właściwego sądu wraz z uiszczeniem stosownej opłaty.

Jak napisać pozew rozwodowy?

Pozew rozwodowy nie różni się pod względem formalnym od pozwu o zapłatę.

Musi więc zawierać wszystkie przesłanki określone w przepisach postępowania cywilnego, czyli m.in.:

1. oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, adresy, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2. oznaczenie rodzaju pisma jako pozew rozwodowy;
3. osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
4. podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5. wymienienie załączników – czyli skrócony odpis aktu małżeństwa, skrócone odpisy aktów urodzenia wspólnych małoletnich dzieci oraz zaświadczenia o wysokości zarobków i innych uzyskiwanych dochodów
6. dokładnie określone żądanie – w przypadku rozwodu żądaniem będzie rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie albo z winy drugiego małżonka albo z winy obu stron, a w trakcie postępowania można zmienić to żądanie;
7. przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu.

Pozwu rozwodowego nie można wnieść do każdego sądu.

Mianowicie musi on być skierowany do określonego sądu okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli chociaż jedno z małżonków w okręgu tym nadal ma miejsce zamieszkania. W braku takiej podstawy, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy również i tego nie da się ustalić, to jest to sąd miejsca zamieszkania powoda.

Ile trzeba zapłacić za pozew rozwodowy?

Sam fakt napisania pozwu o prawidłowej treści oraz wniesienia go do właściwego sądu nie wystarczy. Konieczne jest dokonanie opłaty wpisowej w wysokości 600 zł przy wnoszeniu pozwu. Kwota ta nie może być obniżona. Jednak wraz z pozwem można wnieść wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych, jeśli powód nie jest w stanie opłacić tej sumy bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny.

W tym celu konieczne jest złożenie stosowanego oświadczenia. Jeśli powód złoży nieopłacony pozew, to sąd musi wezwać do uzupełnienia tego braku w wyznaczonym terminie 7 dni. Natomiast po jego bezskutecznym upływie nieopłacony pozew nie wywołuje żadnych skutków prawnych.

Jakie koszty rozwodu?

Nie są to jednak wszystkie koszty, jakie ponosi strona w sprawie rozwodowej.

Należy wyjaśnić, że do kosztów procesu według zasad ogólnych zalicza się:

1. koszty sądowe: są to opłaty (np. opłata stała 600 zł za wniesienie pozwu) oraz wydatki (jak np. koszt opinii biegłego). Można zwolnić się od ich uiszczania, jak zostało napisane powyżej (zwolnienie od kosztów sądowych);
2. koszty zastępstwa procesowego: koszt zatrudnienia profesjonalnego pełnomocnika nie jest stały. W zależności od wielu czynników może on wynosić nawet kilka tysięcy złotych, lecz możliwe jest złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, gdy udział adwokata lub radcy prawnego jest niezbędny. Wówczas stawka minimalna dla wynagrodzenia pełnomocnika wynosi 360 zł. W zależności od zawiłości sprawy, opłata może wynosić maksymalnie sześciokrotność tej stawki.

Prócz wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu, do pozwu można dołączyć jeszcze cztery wnioski dotyczące propozycji uregulowania: kontaktów z dzieckiem, władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, alimentów dla dziecka oraz czasowego korzystania ze wspólnego mieszkania. Jest to wyłącznie propozycja uregulowania, ponieważ sąd i tak ma obowiązek orzec o tych kwestiach z urzędu, tak jak o winie (bez wniosku którejkolwiek ze stron). Niemniej jednak takie wnioski mogą ułatwić sądowi podjęcie decyzji, szczególnie gdy małżonkowie będą zgodni.

Ponadto, małżonek może złożyć 3 inne wnioski:

• o alimenty dla siebie
• eksmisję drugiego małżonka ze wspólnego mieszkania
• o podział majątku wspólnego.

W tych sprawach sąd nie może wydać decyzji bez wniosku. Natomiast podział mieszkania możliwy jest wyłącznie na zgodny wniosek obu małżonków.

Wniosek o dokonanie podziału majątku musi zostać jednak opłacony w wysokości 1000 zł. Jeśli małżonkowie dojdą w tym zakresie do porozumienia i we wspólnym wniosku przedstawią zgodną propozycję podziału majątku, wówczas opłata ta zmniejsza się do 300 zł.

W razie zasądzenia (czyli uwzględnieniu wniosku) alimentów na rzecz małżonka, pobiera się od małżonka zobowiązanego do alimentacji opłatę stosunkową w wysokości 5% przyznanych świadczeń alimentacyjnych w wymiarze jednego roku. Ustawodawca stanowi jedynie o alimentach dla małżonka, więc trzeba zaznaczyć, że alimenty na dzieci nie podlegają już takiej opłacie. Podobnie zasądzenie eksmisji wymaga dopłaty 200 zł od małżonka, który wnioskował o takie orzeczenie.

Trzeba również zaznaczyć, że ewentualna apelacja również nie jest bezpłatna. Konieczne jest wniesienie opłaty wpisowej 600 zł przy jej wnoszeniu. Inne koszty będą zależne od powołania biegłych, złożenia poszczególnych wniosków, tak jak w rozprawie przed sądem I instancji.

Powyższe opłaty związane z poszczególnymi wnioskami również zaliczają się do kosztów sądowych, więc mogą być objęte zwolnieniem od opłacania kosztów sądowych.

Zwrot kosztów postępowania rozwodowego

Każda ze stron ponosi koszty związane z postępowaniem rozwodowym – opłaty sądowe czy wydatki adwokata. W postępowaniu cywilnym istnieje zasada, że na żądanie strony wygrywającej, przegrywający proces jest obowiązany zwrócić jej koszty procesu (koszty sądowe i zastępstwa procesowego) w całości lub w części, które były niezbędne do dochodzenia swoich praw i obrony. Sąd może w wyjątkowych sytuacjach zasądzić od strony przegrywającej tylko część tych kosztów, a nawet wcale jej nie obciążać kosztami. Ma to również zastosowanie w razie orzeczenia rozwodu. W tym przypadku przegrywającym jest małżonek, który ponosi wyłączną winę za trwały i zupełny rozkład pożycia.

Jak się mają postanowienia o zwrotach kosztów procesu do wcześniejszego uwzględnienia wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych? Zwolnienie z kosztów sądowych nie oznacza, że te koszty płaci druga strona. Koszty te stanowią „wydatek” Skarbu Państwa. Z drugiej strony takie zwolnienie nie wyłącza też możliwości zobowiązania przez sąd do zwrotu kosztów stronie przeciwnej.